تحریم‌های آمریکا در کمین اوپک

دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه آمریکا با هدف از بین بردن مصونیت حاکمیتی کشورهای صادرکننده نفت در سازمان اوپک قانونی تحت عنوان نوپک را به وجود آوردند. نوپک حاصل دهه‌ها تلاش‌ سیاستمداران ایالات متحده برای شکستن انحصار اوپک در بازار نفت بود که امروزه توسط کمیته قضایی سنای آمریکا، تصویب شده است.

کمیته قضایی سنای آمریکا در تصمیمی با هدف شکستن انحصار بازار نفت توسط کشورهای عضو اوپک نسبت به احیای پیش‌نویس قانون «نوپک» اقدام کرد. نماینده سابق ایران در اوپک در این باره به تجارت‌نیوز گفت: تهدیدهای علیه اوپک را نباید جدی گرفت. ضمن آنکه این موضوع تاثیری در توافق ایران و عربستان تاثیری در تولید و عرضه نفت ایران ندارد.

نقطه عطف اعمال قانون نوپک را می‌توان به تصمیم اوپک پلاس در راستای کاهش تولید نفت در سال ۲۰۲۰ نسبت داد. کارتل اوپک و متحدانش در اقدامی با درخواست‌ آمریکا و متحدان غربی‌اش در زمنیه افزایش تولید نفت به منظور کاهش قیمت نفت موافقت نکردند و روند کاهش عرضه را دنبال نمودند.

بنابراین کمیته قضایی سنای آمریکا طی تصمیمی با هدف شکستن انحصار بازار نفت توسط کشورهای عضو اوپک اعلام کرد که مصوبه‌ای برای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و شرکای آن که برجسته‌ترین آن روسیه است طراحی می‌کند، تا در معرض شکایت‌های قضایی برای تبانی در مورد افزایش قیمت نفت قرار گیرند.

نوپک در کمین اوپک است؟

ماجرای اجرای طرح نوپک تحت عنوان احیای پیش نویس قانون «نوپک» دوباره مطرح شده است، بر این اساس کشورهای نفتی در برابر محاکم داخلی آمریکا مصون نیستند. این اتفاق همزمان با توافق ایران و عربستان رخ داد. زمانی‌که امیدها به حضور پررنگ تهران در سازمان اوپک تقویت شد. حال باید دید با این حساب چه سرنوشتی در انتظار اوپک خواهد بود؟

عبد العزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان، در این باره گفت: احتمال تحمیل سقف قیمت بر صادرات نفتی عربستان سعودی وجود دارد. اما عربستان نیز تصمیم دارد به کشور‌هایی که به قانون نوپک تن دهند نفت نفروشد. تفاوت زیادی بین قانون نوپک و گسترش بازه تحمیل قیمت وجود دارد، اما تاثیر احتمالی بر بازار نفت مشابه است.

محمد علی خطیبی، نماینده سابق ایران در اوپک در این باره به تجارت نیوز گفت: احیای پیش‌نویس قانون نوپک اولین باری نسیت که مطرح می‌شود پس نباید اجرای آن را جدی گرفت. کشورهای صنعتی به رهبری آمریکا معمولا از تصمیمات اوپک ناخشنود هستند.

وی ادامه داد: مطرح کردن اجرای قوانینی مانند نوپک صرفا به عنوان ابزار فشار کشورهای مصرف‌کننده نفت برای تولیدکنندگان است که معمولا هم تاثیری در روند فعالیت آن‌ها ندارد. تهدید علیه اوپک همیشه بوده است اما هرگز به مرحله اجرای نرسیده است. هم مصرف‌کنندگان و هم تولیدکنندگان به دنبال منافع خود هستند.

خطیبی در پاسخ به این سوال که پس از توافق ایران و عربستان نقش تولید ایران در اوپک تغییر می‌کند یا خیر؟ پاسخ داد: کاهش تولید ایران در اوپک تحت تاثیر تحریم‌ها اتفاق افتاده و رفع این تحریم‌ها تابع عوامل دیگری است. بنابراین با یک توافق دو جانبه میان ایران و عربستان قرار نیست تغییری در روند تولید و عرضه ایران در اوپک ایجاد شود.

او توضیح داد: در اوپک هر کشور سهمیه خاص خود را دارد. اما ایران به دلیل شرایط تحریمی حتی به اندازه سهمیه‌ای که حقش است هم نمی‌تواند تولید کند. بنابراین صرفا انعقاد یک توافق نمی‌تواند باعث ایجاد تغییر در تولید و عرضه ایران در عرصه بین‌الملل شود.

خطیبی گفت: این گزاره که عربستان با چراغ سبز آمریکا بر سر میز مذاکرات نشسته است درست نیست. چراکه آمریکا بیشتر به دنبال جنگ است تا از این طریق نسبت به فروش سلاح اقدام کند و به منافع خود بپردازد.

او عنوان کرد: این توافق بیشتر تحت تاثیر میانجی‌گری چین صورت گرفته است. منافع چین و آمریکا در تضاد با یکدیگر است. بنابراین به نظر می‌رسد چین بیشتر در راستای تامین منافع خود که از طریق ایجاد صلح و آرامش در منطقه تامین می‌شود نسبت به توافق ایران و عربستان اقدام کرده است.