واردات هم پیاز را ارزان نکرد/ تداوم صادرات به‌رغم کمبود

این روزها پدیده «سیاست پیازی» واکنش بسیاری را در پی داشته است. اخیراً محمدجواد ایروانی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، گفته است: ما در ایران پیاز صادر می‌کنیم و از طرفی پیاز را با قیمت‌های بالا برای مردم از خارج وارد کنیم، این یک پدیده عجیب است! اما چرا واردات پیاز نتوانست قیمت آن را تعدیل کند؟

چندی بعد، عباس عبدی، فعال اصلاح‌طلب، در واکنش به اظهارات ایروانی نوشت: عجیب نیست، در این ساختار، کاملا عقلایی است. ‏پیاز را کیلویی یک دلار صادر و همان پیاز را کیلویی ۱.۲ دلار وارد کنید برنده‌اید. زیرا با توجه به تفاوت نرخ دلار آزاد و نیمایی، سود تضمینی برای این تجارت وجود دارد؛ البته از جیب مردم و اتلاف هزینه حمل و نقل.

واردات پیاز با قیمت بالا در حالی که پیش از آن این محصول در حال صادرات با قیمت پایین‌تر بود منجر به این شد تا این نوع مدیریت در بازار عرضه و تقاضا مورد انتقاد بسیاری قرار بگیرد. حال بررسی بازار نشان می‌دهد، سیاست دولت مبنی بر واردات پیاز در حالی پیش از آن ایران اقدام به صادرات این محصول کرده بود، نتوانست قیمت پیاز را کاهش دهد و همچنان این محصول پرمصرف با قیمت بالا به دست مصرف‌کننده می‌رسد.

اختلاف نظر مسئولان صنفی درباره چرایی افزایش قیمت پیاز

اواسط دی ماه سال جاری بود که شیب تند افزایش قیمت پیاز آغاز شد و در مقطعی قیمت این کالای پرمصرف هم‌قیمت موز و دلار شد.

در آن مقطع زمانی، مسئولان صنفی صادرات بی‌رویه را عامل افزایش قیمت پیاز عنوان می‌کردند؛ چراکه این اتفاق در پی کاهش تعرفه صادرات پیاز از ۱۲۰ درصد به ۵۰ درصد در آبان ماه روی داد؛ در واقع با این اقدام زمینه صادرات پیاز قوت گرفت و در پی آن قیمت پیاز سر به فلک کشید.

در این باره مصطفی دارایی‌نژاد، رئیس اتحادیه بارفروشان تهران، به تجارت‌نیوز گفته بود: از مهر ماه درباره صادرات بی‌رویه پیاز هشدارهایی ارائه شد، اما مسئولان توجهی به آن نداشتند.

نا به ادعای وی، با توجه به درخواست پاکستان روزانه ۲۰۰۰ تن پیاز به این کشور صادر می‌شد. در واقع پاکستان پیاز ما را جارو می‌کرد. همچنین به عراق نیز صادرات محصولات کشاورزی صورت می‌گرفت.

اما عباس مرادیان، نایب رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی، دلیل افزایش قیمت پیاز را صادرات نمی‌دانست. طبق گفته او، برخی فعالان این صنف بر این باورند که صادرات باعث افزایش قیمت پیاز شده است. اما شواهد بازار نشان می‌دهد عرضه قطره‌ چکانی در این میان تاثیرگذارتر بود. او گفته که قطع به یقین نمی‌توان ادعا کرد با کمبود بار پیاز مواجه هستیم؛ چرا که پیاز در انبار دلال‌هاست و آنها برای افزایش قیمت، به‌صورت محدود این محصول را در بازار عرضه می‌کنند.

چرا واردات باعث ارزانی پیاز نشد؟

ادامه روند افزایش قیمت منجر به این شد تا دولت ناچار شود شرایط سخت‌گیرانه‌تری را برای جلوگیری صادرات پیاز اعمال کند؛ بر این اساس تعرفه پیاز ۱۸۰ درصد افزایش یافت. در واقع دولت سعی داشت با واردات پیاز اقدام به تنظیم بازار کند.

با وجود گذشت دو ماه و واردات پیاز همچنان پیاز با قیمت بالا به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد. در حالی قیمت پیاز در بازار میادین میوه و تره بار  حدودا ۱۶ هزار تومان اعلام شده است که قیمت آن در سطح خرده‌فروشی‌ها بیش از ۳۰ هزار تومان قیمت دارد. حتی آرنگ‌پور، رئیس اتحادیه میوه و تره بار ارومیه، قیمت پیاز در این شهر را ۵۰ هزار تومان عنوان کرد.