قیمت دلار در ۶ ماهه نخست سال ۱۴۰۲ با نوسان محدودی در منطقه قیمتی ۴۸ تا ۵۱ هزار تومانی ضربان داشت. این اسکناس در مدت یادشده روند باثباتی داشت و فعالان و کارشناسان اقتصادی، اسکناس آمریکایی را در روند خنثی تحلیل می‌کردند.
معاملات ارز بدون روندی مشخص برای دلار در حالی نیمه نخست سال جاری را پشت سر گذاشت که ریتم اخبار ورودی به بازار بالا بود. از طرفی سیاست‌گذار نیز تلاش بسیاری برای تزریق سیگنال‌های مساعد به بازارهای مالی داشت. با این وجود بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقد بودند اخبار اثر چندانی بر بازار ارز ندارد و دامنه نوسان محدود قیمت‌ها در بازار ارز نیز گویای همین موضوع بود.
این در حالی است که تحلیلگران اقتصادی همواره بر اهمیت مسائل سياسي به‌عنوان يكي از محرک‌های موثر بر قیمت دلار تاکید می‌کنند. به اعتقاد آنها موضوعاتی نظیر تفاهم با اروپا و آمریکا و احیای برجام، عدم ثبات در شرایط بازارهای مالی بدون توافق و روابط نامساعد سیاسی ایران با سایر کشورهای منطقه و غربی هر يک می‌تواند اهرمی برای تغییر روند قیمت این اسکناس باشد.
تغییرات قیمت دلار در ۶ ماهه نخست سال ۱۴۰۲
چه اخباری در نیمه نخست سال بازار ارز را احاطه کردند؟
تاثير سقوط شاخص کل بورس و ريزش قيمت خودرو، فروش خودرو در سامانه یکپارچه، سهمیه‌بندی برق صنایع سیمان و فولاد از خرداد تا مرداد سال جاری، پیش‌فروش خودرو و افتتاح حساب وکالتی، افزایش اختیارات بانک مرکزی از سوی قوه قضاییه، صحبت‌های رئیس کل بانک مرکزی در خصوص آزادسازی منابع بلوکه‌شده ایران، سیگنال‌های ورودی و اخبار و رویدادهای داخلی بود که بازار ارز را در سه ماهه نخست سال جاری تحت تاثیر قرار داد.
خبر ورود پادشاه عمان در روز یکشنبه هفتم خردادماه، پایان بن‌بست هفت‌ساله و توافق برای از سرگیری روابط دوجانبه ایران و عربستان، اخبار مرتبط با آزادسازی هفت میلیارد دلار منابع ارزی ایران از سوی کره جنوبی، موضوع سرمایه‌گذاری ۴۰ میلیارد دلاری روسیه در ایران و تقویت روابط این دو کشور، موضوع رابطه ایران با افغانستان بر سر حق‌آبه هیرمند و شکراب شدن روابط دوجانبه، نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نیمه خرداد، گسترش روابط دیپلماتیک تهران-ریاض، بازگشایی سفارت جمهوری اسلامی ایران در عربستان، رایزنی‌های دیپلماتیک با طرف‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای از جمله همتایان آلمانی، فرانسوی و انگلیسی نیز از سیگنال‌هایی سیاسی در روابط بین‌المللی بود که توانست نوسان محدودی به بازار ارز بدهد.
در بعد داخلی همچنین انحلال کانون صرافان در پی آنچه استنکاف از دستورات بانک مرکزی و عدم همکاری با این بانک عنوان شد، خط و نشان‌های فرزین برای بازار آزاد در نشست مشترک رسانه‌ای مسئولان اقتصادی دولت، انتقال چهار زندانی دوتابعیتی از زندان اوین به هتل اوین، سفر امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه به عربستان و دیدار با ولیعهد این کشور و در نهایت اخبار مربوط به شروع سفر منابع ارزی ایران از کره جنوبی به سوئیس و سپس قطر و در نهایت نشست ۱۶۷۲ شورای حکام در وین و عدم صدور قطعنامه علیه ایران، پرچمدار مهمترین اخبار سه ماهه تابستان بود که بر بازار ارز اثر گذاشت.
این در حالی بود که رکود ماه‌های محرم و صفر و کاهش تقاضا را نیز نباید نادیده گرفت. فعالان بازارهای مالی ماه‌های مذکور را رکودی‌ترین ماه‌های سال برای بازارهای مالی می‌دانند.
واکنش خنثی به اخبار سیاسی در بازارهای مالی
هر یک از اخباری که به اختصار به آن اشاره شد ضربان‌های کوچکی برای بازار ارز ایجاد کرد. به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، خبری که بازار انتظار آن را می‌کشد رفع تحریم‌هاست. این در حالی است که برخی کارشناسان اقتصادی، حتی رفع تحریم‌ها را عامل علاج بیماری اقتصادی کشور نمی‌دانند. به اعتقاد آنها اقتصاد کار خود را می‌کند. شاید مسائل سیاسی اثر کوتاه‌مدتی بر بازارهای مالی بگذارد اما اثر مولفه‌های اقتصادی بر قیمت دلار بلندمدت، مقاوم و قطعی است.
گفتنی است کارشناسان اقتصادی نیز درباره اخبار مثبتی که از سوی سیاست‌مداران در حوزه برجام مطرح می‌شود می‌گویند ریتم کلی این تصمیم‌گیری‌ها می‌تواند نقش کاهشی برای دلار داشته باشد. اما آنچه می‌تواند این اسکناس را به کانال ۳۰ تا ۴۰ هزار تومانی برگرداند شکل‌گیری توافقات کاملی از نوع برجام است.
باید توجه داشت در ماه‌های گذشته تحلیلگران بازارهای مالی همواره بر کاهش موقتی قیمت ارز تاکید داشتند. آنها سیاست تنش‌زدایی در منطقه را بدون توافق حداقلی در حوزه برجام، پادزهری موقتی برای اقتصاد کشور می‌دانند.
این در حالی است که با توجه به زمزمه‌هایی که در ماه‌های گذشته درباره موضوع مذاکرات و توافقات پشت پرده آمریکا و ایران به واسطه عمان مطرح بوده است، فعالان اقتصادی برای ۶ ماهه دوم سال منتظرند این اخبار وضوح بیشتری بگیرند و اثر خود را بر دلار نمایان کنند.